Het Sacro-Iliacale (SI) gewricht is de plek in de rug van het paard waar de wervelkolom zich verbindt met het bekken.

Bij elke stap die je paard zet, of hij nu draaft, galoppeert, springt of een pirouette draait, zijn SI gewrichten zijn steeds in beweging. Het gewricht geleidt de krachten vanuit zijn achterbenen naar zijn rug waar ze wordt omgezet in voorwaartse beweging.

Gezien de belangrijke rol die het SI gewricht speelt in het dagelijks leven is het dus niet ondenkbaar dat hier pijn kan ontstaan. Maar hoe stel je nu vast of je paard een probleem heeft in een SI gewricht? Dat is nog niet altijd zo eenvoudig omdat een probleem in dit gebied zich op verschillende manieren kan uiten.

Risico’s en ontstaan

Elk paard loopt het risico om zijn SI gewricht te bezeren als gevolg van een traumatische gebeurtenis. Dit kan zijn vallen, uitglijden, vastliggen in de box etc. Door een trauma kan het gewricht minder stabiel worden en de bron van chronische pijnklachten. Uit onderzoek is gebleken dat springpaarden en dressuurpaarden een verhoogd risico lopen op SI klachten door de grote mechanische krachten die het gewricht te verwerken krijgt¹.

Het SI gewricht kan op verschillende manieren beschadigen of geïrriteerd raken. De ligamenten en banden die het gewricht stabiel houden kunnen beschadigen of scheuren, net zoals peesblessures aan de benen kunnen ontstaan door overbelasting. Ook kan het gewricht zelf ontsteken. Naar verloop van tijd ontstaat er dan een chronische gewrichtsontsteking met afname van kraakbeen en verandering van het gewrichtsoppervlak als gevolg².

Hoe stel je vast dat je paard een SI probleem heeft?

SI problemen zijn moeilijk vast te stellen. Er vindt relatief weinig beweging plaats in het gewricht en het is bedekt onder een dikke laag spieren en vet, dus je kunt het gewricht niet echt zien of voelen. En pijn aan het SI gewricht uit zich vaak in vage klachten.

Het eerste wat de ruiter opvalt is een verandering in gedrag en manier van bewegen. Je paard wil niet werken op het niveau dat hij normaal haalt of wil helemaal niet meer aan het werk. Hij is niet meer voorwaarts te krijgen en de kwaliteit van zijn beweging is duidelijk minder geworden². Vaak verergeren de klachten als het paard gereden wordt of als hij moet galopperen. Een paard met SI klachten hoeft niet kreupel te zijn maar voelt wel vaak ineens anders voor de ruiter. De meeste ruiters omschrijven het alsof het paard ‘een slag in zijn wiel’ heeft.

Symptomen kunnen zijn:

• Steigeren, bokken of staken tijdens werk
• Niet in galop willen aanspringen of overspringen in galop
• Rug vastzetten, moeite met ontspannen
• Problemen met zijgangen of changementen
• Niet willen springen, bokken na de sprong
• Moeite met onder plaatsen van de achterbenen op de volte
• Verschil in bespiering van de achterhand

SI problemen komen daarnaast ook regelmatig voor in combinatie met andere problemen in het lichaam. Door compensatie van een andere blessure kan er dus ook een probleem in het SI gewricht ontstaan. Uit onderzoek door Dr. Dyson van The Center for Equine Studies in Engeland is gebleken dat 25 % van de onderzochte paarden eerder kreupel waren in een voor- of achterbeen en 25% artrose had of andere problemen in de wervelkolom¹.

De problemen zijn dus vaak een combinatie van factoren en het is moeilijk vast te stellen welk probleem eerder aanwezig was. Het uitzoeken hiervan kan soms een lastige klus zijn!

Onderzoek naar het probleem

Als je zeker wilt weten of er afwijkingen zijn aan het SI gewricht is het mogelijk om het gewricht door een dierenarts in beeld te laten brengen. Dit kan door het maken van röntgenfoto’s, een echo of scintigrafie. Maar zelfs met deze diagnostiek kan het lastig zijn om daadwerkelijk aan te geven of het paard pijn heeft in zijn SI gewricht. Een goed opgeleide dierenarts kan hier uitsluitsel over geven. Op verzoek van de behandelend dierenarts werk ik als Paraveterinair en Osteopaat graag samen met de dierenarts in de ondersteuning.

Bronnen

¹ Research Dr. Sue Dyson, Center for Equine Studies, Animal Health Trust, Newmarket England.

² Research Dr. K. Haussler DVM, DC., PhD, Colorado State University, USA

Linda van der Voorn